Jak pokazują doświadczenia specjalistów Polskiego Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej Votum w Krakowie, terapia neurologopedyczna wspomaga aktywność ruchową, oralną i komunikacyjną. Pozwala to na poprawę jakości życia i otwarcie dla pacjenta okna na świat.
Stan śpiączki
Śpiączka to stan w którym u pacjenta dochodzi do zniesienia świadomości oraz braku kontaktu z otoczeniem. Pod względem medycznym stan ten charakteryzuje zniesienie reakcji na bodźce zewnętrzne. Brak aktywności układu czuwania, co oznacza, że u pacjenta dochodzi do zaniku cyklu snu i czuwania. Wywołana urazem mózgu śpiączka nie ma jednolitego przebiegu. Śpiączka jest stanem przewlekłym, co powoduje, że u każdego pacjenta wymagana jest indywidualna ocena i stałe monitorowanie.
Metodą stosowaną do oceny pacjenta w śpiączce jest skala Glasgow (GCS – Glasgow Coma Scale). Ocenie podlega kontakt wzrokowy, kontakt słowny i reakcja ruchowa. Te kryteria pozwalają personelowi medycznemu ocenić stan świadomości pacjenta biorąc pod uwagę reakcje na bodźce wzrokowe, słowne i ruchowe. Skala Glasgow pozwala określić zaburzenia przytomności pacjenta w przedziale od łagodnych zaburzeń świadomości, przez brak przytomności do śmierci mózgu. Pacjenci w stanie śpiączki wymagają specjalistycznej opieki medycznej oraz terapii obejmującej spektrum działań specjalistów różnych dziedzin medycyny. Między innymi intensywnej rehabilitacji neurologicznej, stymulacji sensorycznej i oddziaływań komunikacyjnych. Dodatkowo terapii i technik manualnych, których głównym celem jest przeciwdziałanie spastyczności mięśni.
Polskie Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej VOTUM
Celem terapii neurologopedycznej u pacjenta w śpiączce jest poprawa sprawności motorycznej aparatu mowy lub spowolnienie narastania zaburzeń w tym obszarze. W zależności od stanu chorego praca z pacjentem polega na prowadzeniu ćwiczeń mających na celu usprawnienie oddychania, połykania i artykulacji. Rezultat terapii neurologopedycznej uzależniony jest od szeregu czynników. Przede wszystkim od przebiegu choroby, stanu pacjenta oraz możliwości jego zaangażowania w oddziaływania terapeutyczne.
Od początku swego istnienia Polskie Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej Votum w Krakowie świadczy specjalistyczną pomoc i opiekę dla osób najciężej poszkodowanych. Proponowana przez ośrodek oferta rehabilitacji długoterminowej dostosowana została do potrzeb pacjentów i członków ich rodzin sprawujących opiekę nad poszkodowanym. Ośrodek PCRF prowadzi rehabilitację pacjentów przyjmowanych również bezpośrednio ze szpitalnych Oddziałów Intensywnej Terapii. Dlatego też wielu podopiecznych ośrodka to osoby w stanie śpiączki mózgowej, korzystające z przenośnych respiratorów. Wybudzanie ze śpiączki oraz zmiana jakości życia pacjentów w najcięższych stanach jest nadrzędnym celem Polskiego Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej Votum. Sprawia to, że ośrodek wypełnia niszę na rynku usług rehabilitacyjno-medycznych.
Specjaliści PCRF wykorzystują najnowsze osiągnięcia medycyny, stosują specjalistyczne terapie w pracy z pacjentem. Jednych ważnych obszarów rehabilitacji pacjentów w stanie śpiączki jest terapia neurologopedyczna. Specjaliści z ośrodka PCRF z zakresu neurologopedii przywiązują szczególną wagę do stymulacji polisensorycznej. Obejmuje ona bodźce dotykowe, wzrokowe i słuchowe. Najważniejszym obszarem w pracy z pacjentem w stanie śpiączki jest usunięcie rurki tracheostomijnej i przywrócenie oddechu drogą fizjologiczną. Dzięki temu pacjent ma szansę na poprawę czucia wewnątrz jamy ustnej i możliwość stymulowania smakiem. Doświadczenie terapeutów PCRF potwierdza, że możliwie jak najwcześnie podjęte próby stymulacji smakiem i zapachem dają pacjentowi większe szanse na postęp. Szczególnie w procesie normalizacji napięcia mięśniowego w obszarze ustno-twarzowym. Ułatwiają pobór płynów i pokarmów drogą doustną oraz na powrót funkcji poznawczych.
Terapia neurologopedyczna
Oddziaływanie smakiem i wykorzystywanie karmienia terapeutycznego w rehabilitacji osób w stanie śpiączki jest niezbędne i niezwykle ważne. Jak twierdzi specjalista PCRF Votum, neurologopeda kliniczny Sabina Nowak, stanowi ono nie tylko trening motoryczny, ale również wpływa stymulująco na układ limbiczny. Bierze on udział w regulacji zachowań emocjonalnych oraz niektórych stanów emocjonalnych takich jak zadowolenie, przyjemność czy strach. Jest to terapia istotna dla procesu zapamiętywania oraz motywacji poprzez wpływ na czynności wegetatywne i oddziaływanie pośrednio na sąsiednie struktury mózgowe. Karmienie, jako jednostka terapeutyczna obejmująca utrzymanie pozycji, prezentację produktów oraz sam akt poboru i połykania pokarmu ma wymierne działanie stymulujące cały organizm człowieka. Karmienie terapeutyczne łączy zatem efekty terapii neurologopedy i fizjoterapeuty, dlatego wymaga współpracy całego zespołu terapeutów i opiekunów.
Terapie logopedyczne W Polskim Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej Votum zostały podzielone na:
- komunikacji – terapia afazji i pragnozji, dysartrii, komunikacja alternatywna, stymulowanie oddechu dla mowy, próby fonacyjne, poszukiwanie – kontaktu,
- dysfagii (próby przystosowania do oddechu fizjologicznego) – problemy dotyczące rurki tracheotomijnej, praca w obszarze ustno twarzowym, oswajanie z dotykiem, stymulowanie czynności związanych zgryzieniem i żuciem, nauka połykania i odksztuszania),
- metodą Moralesa (ułatwienie domykania ust, prawidłowe ustawienie żuchwy względem szczęki, normalizacja napięcia mięśni języka, warg, policzków, zahamowanie lub zmniejszenie nadmiernego ślinienia, uaktywnienie lub polepszenie funkcji pokarmowych takich jak ssanie, gryzienie, żucie i połykanie, poprawa artykulacji, regulacja zaburzeń oddychania),
- logopedyczne dzieci (wczesna interwencja logopedyczna, wyrównywanie deficytów rozwojowych takich jak seplenienie, rotacyzm, oraz inne nieprawidłowości wymowy, dysleksja wczesnej nauki czytania i inne).
