Każdego roku statystyki donoszą o niemal 8 000 osób ciężko poszkodowanych w wypadkach drogowych. W wypadkach przy pracy w 2023 r. poszkodowanych zostało niemal 2000 osób, w tym 587 doznało ciężkich obrażeń ciała. Warto pamiętać, że osoba poszkodowana w wypadku komunikacyjnym lub wypadku przy pracy ma prawo żądać naprawienia szkody. Rekompensata po wypadku powinna obejmować wszelkie powstałe straty. W tym celu poszkodowany może ubiegać się o wypłatę należnych mu świadczeń, m.in. zadośćuczynienie za wypadek. Stanowi ono formę pieniężnego odszkodowania za niematerialne aspekty szkody, jak ból, cierpienie, uraz psychiczny czy trauma po wypadku.
Czym się różni zadośćuczynienie za wypadek i odszkodowanie?
Jeżeli poszkodowany doznał uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, należna rekompensata powinna obejmować wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie i renta służą wynagrodzeniu szkody majątkowej. Podlegają zatem kryteriom o charakterze materialnym, możliwym do oszacowania i wyliczenia na gruncie finansowym.
W przypadku zadośćuczynienia, które jest szczególnym rodzajem odszkodowania za szkodę na osobie, kwestie wyliczenia należnego świadczenia nie są tak jednoznaczne. Trudno bowiem zmierzyć i wyliczyć coś, co ze swej istoty jest niemierzalne – ludzką krzywdę. Dlatego wysokość należnego zadośćuczynienia wywołuje często rozbieżności pomiędzy oczekiwaniami poszkodowanych a praktyką postępowań likwidacyjnych prowadzonych przez ubezpieczycieli.
Czym jest zadośćuczynienie za wypadek z OC sprawcy?
Na skutek wypadku komunikacyjnego lub wypadku przy pracy poszkodowany ma prawo dochodzić zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zgodnie z przepisem art. 445 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę jako zadośćuczynienie za wypadek.
Możliwość dochodzenia tego świadczenia wymaga w pierwszej kolejności ustalenia, czy mamy do czynienia z krzywdą po stronie poszkodowanego. Zgodnie z orzecznictwem sądowym, pojęcie krzywdy mieści w sobie wszystkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne – czyli ból i inne dolegliwości oraz cierpienie psychiczne – ujemne uczucia przeżywane w związku ze skutkami wypadku.
Ile wynosi zadośćuczynienie po wypadku drogowym lub przy pracy?
Ze swej natury krzywda ma charakter subiektywny, ponieważ faktycznie i bezpośrednio doświadcza jej tylko sam poszkodowany. Dlatego tak trudno precyzyjnie i obiektywnie określić jej rozmiar, czas trwania i natężenie, a tym samym wskazać kwotę, która stanowić będzie odpowiednią rekompensatę za doznaną krzywdę.
Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny. Powinno być odpowiednie do doznanej krzywdy, stanowić realną wartość, a nie jedynie kwotę symboliczną. Jednocześnie świadczenie to powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, aby nie stanowić źródła wzbogacenia dla poszkodowanego.
Co bierze się pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia?
Wysokość zadośćuczynienia powinna uwzględniać rozmiar krzywdy, okoliczności związane z osobą poszkodowanego i subiektywnie odczuwaną przez niego krzywdą:
- Nasilenie cierpień poszkodowanego.
- Zakres doznanych obrażeń ciała i stopień niepełnosprawności.
- Długotrwałość rozstroju zdrowia.
- Charakter następstw wypadku i ich wpływ na dalsze życie poszkodowanego.
Inne okoliczności brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia to:
- Postawa sprawcy po wypadku.
- Przyczynienie poszkodowanego do powstania szkody.
- Poziom życia społeczeństwa w całym kraju.
Co orzekł Sąd Najwyższy na temat zadośćuczynienia?
Przy rozpoznawaniu spraw o zadośćuczynienie, sądy wielokrotnie podkreślają fakt, iż zdrowie człowieka jest dobrem niezwykle cennym i zasługuje na szczególną ochronę prawną. Dlatego w razie uszczerbku na zdrowiu zadośćuczynienie pieniężne powinno być odpowiednio wysokie.
Zdrowie jest dobrem szczególnie cennym i przyjmowanie zbyt niskich kwot w przypadkach ciężkich uszkodzeń ciała prowadzi do niepożądanej deprecjacji tego dobra.
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 1997 r., II CKN 273/97)
Zadośćuczynienie powinno być źródłem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej. Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia podstawowe znaczenie ma stopień natężenia krzywdy, a więc cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych. Decyduje więc rodzaj, charakter i długotrwałość cierpień fizycznych doznanych przez poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia. Poza tym ma tu znaczenie poczucie bezradności, utrata możliwości wykonywania pracy itp.
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1975 r., I CR 862/75)
Czy można otrzymać zadośćuczynienie za wypadek przy pracy?
Osoba poszkodowana w wypadku przy pracy również ma prawo żądać odpowiedniej rekompensaty i zadośćuczynienia z OC pracodawcy.
Odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy jest pracodawca. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie BHP oraz powierzenie wykonywania zadań z tym związanych specjalistom spoza zakładu pracy. Pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie odpowiednich warunków pracy, w szczególności:
- Zapewnienie wymaganego zabezpieczenia pracowników, w tym pracowników wykonujących prace na wysokości.
- Wyposażenie pracowników w niezbędny sprzęt ochrony indywidualnej.
- Sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad zatrudnionymi pracownikami.
Jeżeli pracodawca poprzez swoje nieprawidłowe działanie albo zaniechanie doprowadza do wypadku, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zobowiązany jest do wypłaty zadośćuczynienia w odpowiedniej wysokości.
Czym jest uszczerbek na zdrowiu?
Wśród często podnoszonych zagadnień przy ustalaniu zadośćuczynienia jest wpływ ustalanego procentowo uszczerbku na zdrowiu. Należy zauważyć, że przy określaniu kwoty odpowiedniego zadośćuczynienia kryterium procentowego uszczerbku na zdrowiu może być stosowane jedynie pomocniczo. Nie określa on bowiem w pełni zakresu doznanej krzywdy ani w sensie czasowym, ani rozmiaru doznanych cierpień. Nawet niewielki uszczerbek na zdrowiu skutkować może znacznymi cierpieniami, a tym samym wpływać na rozmiar krzywdy.
W orzecznictwie sądowym dominuje pogląd, że mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowi niedopuszczalne uproszczenie i nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach dotyczących rekompensaty za szkodę na osobie.
Osobisty charakter roszczenia o zadośćuczynienie
Roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne przysługuje wyłącznie poszkodowanemu, czyli osobie, którą dotknęły bezpośrednio skutki zdarzenia wywołującego uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia. Osobisty charakter tego roszczenia decyduje o tym, że przechodzi ono na spadkobierców tylko, gdy powództwo zostało:
- Uznane na piśmie.
- Wytoczone za życia poszkodowanego.
Ustawodawca dopuszcza zatem dziedziczność roszczenia o zadośćuczynienie jedynie w okolicznościach, gdy poszkodowany za życia dał wyraz swojemu poczuciu krzywdy i wyraził wolę uzyskania zadośćuczynienia poprzez wytoczenie powództwa.
Zadośćuczynienie za wypadek – skorzystaj z pomocy eksperta
Z uwagi na skomplikowany charakter postępowań w sprawach dotyczących zadośćuczynienia za krzywdę, warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Oszacuje on wysokość należnych roszczeń, sprawnie zgromadzi konieczną dokumentację oraz skutecznie wyegzekwuje należne zadośćuczynienie. Votum Odszkodowania od niemal dwóch dekad pomaga w uzyskaniu świadczeń od ubezpieczyciela, w tym również odszkodowań i rent powypadkowych. Jeśli szukasz wsparcia po zdarzeniu komunikacyjnym bądź przy pracy (również w rolnictwie), skontaktuj się z Votum Odszkodowania. W pierwszym kroku za darmo zweryfikujemy Twoją sprawę.
