Wypadek przy pracy zdalnej – co zrobić, gdy się przydarzy? Coraz więcej osób pracuje zdalnie, co rodzi pytania o procedury i prawa w razie wypadków, które mogą się wydarzyć podczas pracy w domu. Co zrobić, gdy zdarzy Ci się upadek czy porazi Cię prąd? Kiedy pracodawca odpowiada za wypadek przy pracy w domu? Czy można otrzymać dodatkowe świadczenia? Co zrobić, żeby dostać odszkodowanie? Odpowiedzi na te i inne pytania poznasz, czytając nasz najnowszy artykuł.
Wypadek przy pracy zdalnej – definicja i prawa pracownika
Wypadki w domu zdarzają się coraz częściej. Zwłaszcza w przypadku pracy zdalnej, która wpisała się w rzeczywistość wielu osób i stała się powszechną formą zatrudnienia. Jak więc zdefiniować wypadek przy pracy zdalnej? I czy za każde takie zdarzenie odpowie pracodawca? Wypadek przy pracy jest definiowany jako:
- Zdarzenie nagłe, które nastąpiło w związku z pracą.
- Wywołane przyczyną zewnętrzną.
- Powodujące uraz lub śmierć.
W kontekście pracy zdalnej wypadki takie muszą być ściśle związane z wykonywaniem obowiązków służbowych. Przykładowo wypadkiem przy pracy zdalnej jest upadek ze schodów podczas rozmowy telefonicznej związanej z pracą.
Kiedy wypadek w domu nie będzie wypadkiem przy pracy?
ZUS czy ubezpieczyciel nie uzna każdego wypadku w domu za wypadek przy pracy zdalnej. Przykładowo porażenie prądem podczas włączania pralki nie kwalifikuje się jako wypadek przy pracy. Z kolei porażenie prądem podczas podłączania laptopa służbowego już tak. Kluczowe jest powiązanie zdarzenia z obowiązkami zawodowymi. Każdy wypadek musi być dokładnie zbadany, a jego okoliczności wyjaśnione. Dokumentem świadczącym o wypadku przy pracy będzie protokół BHP.
Procedury zgłoszenia wypadku przy pracy zdalnej
W przypadku wypadku przy pracy zdalnej pracownik ma obowiązek jak najszybciej poinformować pracodawcę o tym, że doszło do wypadku. Następnie zespół powypadkowy przeprowadza oględziny miejsca wypadku, jeśli okoliczności tego wymagają. W niektórych przypadkach, jeśli przyczyny zdarzenia są oczywiste, możliwe jest odstąpienie od oględzin. Jeśli pracownik nie zgłosi wypadku, może stracić prawa do świadczeń związanych z wypadkiem przy pracy. Dlatego pracownik powinien niezwłocznie zgłosić każdy wypadek przy pracy zdalnej.

W razie wypadku przy pracy zdalnej stosuje się obowiązujące przepisy dotyczące postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Pracodawca powołuje zespół powypadkowy. Przeprowadza on postępowanie zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Odbywa się to z pewnymi wyjątkami wynikającymi z charakteru pracy zdalnej – m.in. pracodawca nie musi zabezpieczać miejsca wypadku.
Z uwagi na brak bezpośredniego nadzoru pracodawcy nad miejscem pracy zdalnej, ustawodawca przewidział pewne odstępstwa od standardowej procedury:
- Oględziny miejsca wypadku. Zespół powypadkowy może dokonać oględzin po zgłoszeniu wypadku w terminie uzgodnionym przez pracownika lub jego domownika (w przypadku, gdy pracownik z powodu stanu zdrowia nie jest w stanie tego zrobić).
- Możliwość odstąpienia od oględzin. Zespół powypadkowy może odstąpić od oględzin, jeżeli uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku są jasne i nie budzą wątpliwości.
Odszkodowanie za wypadek przy pracy
Pracownik, który doznał wypadku podczas pracy zdalnej, ma prawo do odszkodowania z ZUS, pod warunkiem, że zdarzenie zostanie uznane za wypadek przy pracy. Odszkodowanie to jest finansowane z ubezpieczenia wypadkowego, które pracodawca opłaca za pracownika. Aktualnie od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe stawki odszkodowania, ustalone obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lutego 2024 r. Zgodnie z obwieszczeniem do 31 marca 2025 r. jednorazowe odszkodowanie z ZUS za wypadek przy pracy wynosi 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Procent uszczerbku na zdrowiu ustalany jest podczas badania przeprowadzanego przez lekarza orzecznika ZUS. Aby obliczyć wysokość należnego odszkodowania, procent uszczerbku mnoży się przez obowiązującą stawkę. Na przykład za 3% uszczerbku odszkodowanie wyniesie 4293 zł (3 x 1431 zł).
Wniosek o odszkodowanie za wypadek przy pracy zdalnej
O odszkodowanie do ZUS pracownik występuje po zakończeniu leczenia, składając wniosek o odszkodowanie wraz z drukiem OL-9 od lekarza prowadzącego leczenie. Poza jednorazowym odszkodowaniem pracownik, który stanie się całkowicie niezdolny do pracy oraz niezdolny do samodzielnej egzystencji, ma prawo do świadczenia w wysokości 25 044 zł. Z kolei w sytuacji, kiedy w przypadku wypadku przy pracy dojdzie do śmierci pracownika, jego małżonek lub dzieci mogą ubiegać się o odszkodowanie, które od 1 kwietnia 2024 r. wynosi 128 799 zł. Poza tym pracownik może mieć prawo do zasiłku chorobowego lub renty, dlatego tak ważne jest zgłoszenie wypadku. Za okres niezdolności do pracy po wypadku przy pracy zwolnienie chorobowe jest 100% płatne stąd warto zadbać o sporządzenie dokumentacji powypadkowej.

Obowiązki pracodawcy
Pracodawca ma obowiązek wdrożenia procedur dotyczących wypadków przy pracy zdalnej, aby pracownicy wiedzieli, jakie kroki podjąć w przypadku takiego zdarzenia. Pracodawcy powinni również dbać o bezpieczeństwo pracy zdalnej, instruując pracowników na temat potencjalnych zagrożeń i odpowiednich środków ostrożności. Ponadto pracodawca może wykupić swoim pracownikom dodatkowe ubezpieczenie, które będzie chroniło zdrowie i życie pracowników. Coraz więcej firm decyduje się również na wykupienie ubezpieczenia OC (odpowiedzialności cywilnej), co umożliwia pracownikom dochodzenie odszkodowania z polisy pracodawcy w określonych wypadkach.
Odszkodowanie z OC pracodawcy oraz świadczenia z polis NNW
Poza odszkodowaniem z ZUS w sytuacji kiedy zajdą przesłanki odpowiedzialności cywilnej, poszkodowany pracownik może również ubiegać się o zadośćuczynienie za doznany uszczerbek bezpośrednio od pracodawcy. Osoby posiadające ubezpieczenie na życie indywidualne lub grupowe mogą starać się dodatkowo o świadczenia z polis NNW, w sytuacji kiedy te obejmują wypadki w domu. Dodatkowe odszkodowanie z polis NNW czy z OC pracodawcy może być szczególnie istotne, gdyż ZUS nie pokrywa wielu kosztów związanych z wypadkiem, takich jak rehabilitacja, wizyty lekarskie czy dojazdy do placówek medycznych. ZUS wypłaca odszkodowanie na podstawie ustalonego przez lekarza orzecznika ZUS procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu, ale kwota ta, obecnie wynosząca 1431 zł za każdy 1% uszczerbku (od kwietnia 2024 r.), nie zawsze rekompensuje rzeczywiste straty pracownika.
Odpowiedzialność cywilna pracodawcy oznacza, że pracownik musi udowodnić winę lub ryzyko po stronie pracodawcy (zgodnie z art. 415 i art. 435 KC). W przypadku wypadku przy pracy zdalnej nie zawsze może być to możliwe.
autorka artykułu:

Ewelina Czechowicz
Radca Prawny. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji we Wrocławiu. Aktualnie wpisana na listę radców prawnych prowadzoną przez Okręgową Izbę Radców Prawnych we Wrocławiu.
Doświadczenie zawodowe zdobywała w renomowanych kancelariach we Wrocławiu oraz w Krajowej Administracji Skarbowej. Specjalizuje się w sprawach z zakresu odszkodowawczych, ZUS oraz podatkowych. Wpisana na listę mediatorów przy Sądzie Okręgowym we Wrocławiu.