Od 1 kwietnia 2025 roku obowiązują nowe wyższe stawki odszkodowania z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przysługuje ono osobom, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Nowe stawki będą obowiązywać do 31 marca 2026 roku i stanowią istotne wsparcie dla poszkodowanych pracowników oraz ich rodzin. Jednorazowe odszkodowanie z ZUS – wyjaśniamy jak otrzymać świadczenia i ile aktualnie wynoszą.
Kto może otrzymać jednorazowe odszkodowanie za wypadek w pracy?
Jednorazowe odszkodowanie z ZUS przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem wypadkowym, które doznały uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Podstawą do jego przyznania są przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z dnia 30 października 2002 r. (Dz.U. 2022 poz. 2189 z późn. zm.).
Stopień uszczerbku na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem lub chorobą ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Decyzja w sprawie odszkodowania powinna zostać wydana przez ZUS w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarskiego lub wyjaśnienia ostatnich okoliczności sprawy.
Nowe stawki odszkodowania ZUS od 1 kwietnia 2025
Od 1 kwietnia 2025 roku wysokość jednorazowego odszkodowania z ZUS wynosi 1 636 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. To wzrost o 205 zł w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Poniżej przedstawiamy pełną tabelę obowiązujących stawek:
Rodzaj świadczenia | Kwota odszkodowania |
Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu | 1 636 zł |
Za zwiększenie uszczerbku na zdrowiu o co najmniej 10 punktów procentowych | 1 636 zł za każdy % |
Za orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji | 28 636 zł |
Dla małżonka lub dziecka zmarłego ubezpieczonego lub rencisty | 147 271 zł |
Dla członka rodziny innego niż małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty | 73 635 zł |
Dla małżonka i jednego lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty | 147 271 zł + 28 636 zł na każde dziecko |
Dla dwojga lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty | 147 271 zł + 28 636 zł na drugie i każde następne dziecko |
Dla innych członków rodziny zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty, gdy są uprawnieni obok małżonka lub dzieci | 28 636 zł na każdą osobę |
Dla samych członków rodziny innych niż małżonek lub dzieci | 73 635 zł + 28 636 zł na drugiego i każdego następnego uprawnionego |
Jak otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ZUS po wypadku przy pracy?
Jednorazowe odszkodowanie z ZUS po wypadku przy pracy wypłacane jest po złożeniu wniosku, nie ma określonego formularza wniosku. W przypadku pracowników co do zasady dokumenty przekazuje pracodawca. Natomiast przedsiębiorcy i inne osoby prowadzące działalność muszą złożyć wniosek do ZUS o wypłatę jednorazowego odszkodowania po wypadku przy pracy samodzielnie.
Do wniosku należy dołączyć:
- Protokół powypadkowy sporządzony przez pracodawcę (dla pracowników) lub kartę wypadku (dla przedsiębiorców lub zleceniobiorców).
- Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego (jeśli wniosek dotyczy choroby zawodowej).
- Zaświadczenie OL-9 od lekarza potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji.
- Dokumentację medyczną związaną z wypadkiem lub chorobą.
W sytuacji wypadku ze skutkiem śmiertelnym należy dodatkowo przedłożyć:
- akt zgonu,
- kartę statystyczną zgonu,
- dokumentacje z postępowania karnego,
- dokumenty z kontroli PIP.
Kiedy świadczenie z ZUS nie przysługuje?
Nie każdy wypadek przy pracy lub choroba zawodowa uprawnia do jednorazowego odszkodowania. ZUS może odmówić wypłaty świadczenia, jeśli:
- Poszkodowany umyślnie naruszył przepisy BHP lub wykazał rażące niedbalstwo.
- Poszkodowany był pod wpływem alkoholu, narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych i znacząco przyczynił się do wypadku.
- Zdarzenie nie miało związku z pracą.
Wyjątkiem są wypadki śmiertelne – w takiej sytuacji członkowie rodziny mają prawo do odszkodowania, nawet jeśli zmarły pracownik był pod wpływem alkoholu.
Jednorazowe odszkodowanie z ZUS – podsumowanie
Poszkodowani, aby uzyskać należne środki, powinni pamiętać o konieczności skompletowania pełnej dokumentacji oraz terminowym złożeniu wniosku. W sytuacji wypadku przy pracy z obrażeniami jednorazowe odszkodowanie z ZUS wypłacane jest po zakończeniu leczenia. Od kwietnia bieżącego roku wynosi ono 1 636 zł za każdy procent stałego uszczerbku na zdrowiu. W razie odmowy wypłaty odszkodowania warto skonsultować się z radcą prawnym, który zweryfikuje prawidłowość decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Warto również pamiętać, że jeśli wypadek przy pracy zdarzył się z winy (w tym zaniedbania) pracodawcy, poszkodowany może starać się o otrzymanie świadczeń od ubezpieczyciela.
